اين پژوهش در پي بازشناسي توصيفي گفتمانهاي ديني پس از انقلاب اسلامي است: گفتمان اصلاح طلبي اسلامي، گفتمان ليبراليسم اسلامي، گفتمان سنت گرايي فقهي. سوالات اصلي اين تحقيق عبارتند از: 1- اين گفتمانها داراي چه مؤلفه ها و ويژگي هايي هستند؟ 2- توليدكنندگان اين گفتمانها چه ويژگيهاي اجتماعي دارند؟(پايگاه سياسي اجتماعي، پايگاه نهادي، طبقه اجتماعي، شبكه روابط، ميزان و نوع تحصيلات)؟ 3- چرا سخن می‌گویند؟ 4- درباره چه سخن می گویند؟ 5- چگونه سخن مي گویند؟ 6- مخاطبانشان چه کسانی هستند؟ 7- چه کنشي را پيشنهاد مي کنند؟ روش انجام اين پژوهش تحليل گفتمان به عنوان يك روش كيفي است. روش نمونه گيري، روش نمونه گيري قضاوتي مي باشد به نوعي كه به آثار مكتوب و سخنان توليدكنندگان اصلي گفتمانها در كنار ساير افراد توجه مي شود. بررسي توصيفي گفتمانهاي ديني پس از انقلاب ما را داراي چند بصيرت در خصوص ماهيت «گفتمان ديني» در ايران امروز مي سازند: 1- هر سه گفتمان هاي ياد شده، عليرغم اختلاف در شيوه نگاه خود به دين و دنياي مدرن، دلمشغول مسائل و موضوعات واحد مي باشند. 2- وجود گفتمان هاي دنيي متفاوت نشان مي دهد كه عليرغم برخي مقاومت ها متن دين نيز همچون ساير متن ها در معرض تفاسير متفاوت قرار دارد، 3- بررسي پايگاه اجتماعي توليدكنندگان گفتمان هاي ياد شده نشان از تأثيرگذاري سرمايه اجتماعي هر يك از توليدكنندگان گفتمان هاي مزبور بر انديشه ديني آنها دارد، 4- بررسي نقش رسانه در توزيع و مصرف گفتمان هاي ديني نشان از اين حقيقت دارد كه دين نه تنها در مقام تفسير بلكه در مقام استفاده نيز تحت تأثير جهان مدرن و پيامدهاي آن مي باشد و 5- بررسي شيوه استدلال گفتمان هاي ياد شده نشان مي دهد، عليرغم برخي اختلاف ها، هر سه گفتمان ياد شده در استناد به متون ديني و كمك گرفتن از «رويكرد نقلي» با يكديگر اشتراك نظر دارند. واژگان کلیدی:گفتمان دینی، اصلاح طلبی اسلامی، لیبرالیسم اسلامی، سنت گرایی فقهی، تولیدکنندگان گفتمان.