يکي از مباحث مهم در عرفان عملي«مراقبه» است که مراحل سير و سلوک سالک إلي الله در پرتو اين مقوله¬ي مهم، پي¬ريزي مي¬شود. از آنجا که يکي از محوري¬ترين تعاليم امام خميني(س) مراقبه مي¬باشد و آيت الله بهاري همداني(ره) از عرفاي معاصر نيز در مراسلات خويش بر اين مطلب تأکيد داشته¬اند، لذا اين پايان نامه با هدف تبيين شباهت¬ها و تفاوتهاي آراي امام خميني(س)و آيت الله بهاري همداني(ره) در باب مراقبه تدوين گرديده¬است. در پي يافتن پاسخ اين سؤال که چه تعريفي از مراقبه مي¬توان ارائه داد و مراقبه چه ساحاتي از ساحات انسان را دربرمي¬گيرد، تعريف جامعي از مراقبه ارائه شده است و براساس برخي اشارات غير صريح امام خميني(س) و با استناد به برخي احاديث، به معناي موسَّع¬تري از مراقبه دست يافتيم که علاوه بر مراقبه در عرصه¬ي رفتار، مراقبه در ساحات صفات و عقايد را نيز شامل مي¬شود. هم¬چنين مباني معرفتي مراقبه و نظريه¬ي تشکيکي بودن مراقبه و مراتب متعدد آن تبيين گرديده است. در پاسخ به اين سؤال که مراقبه چه آثار و نتايجي دارد، حبّ و أنس، شرم و حياء و کشف و شهود به عنوان آثار و نتايج قطعي آن، که مورد اتفاق نظر قدماءو عرفاي معاصر بوده است، مطرح گرديده است و در تبيين عوامل حدوث و بقاء مراقبه و آفات و موانع آن علاوه بر بررسي آثار قدماء، به مباحثي مانند تضرّع و توسل و غفلت و دنيا طلبي که در ادبيات عرفاني عرفا، مورد غفلت واقع شده است و امام خميني(س) و آيت الله محمد بهاري همداني به آن موضوعات توجّه داشته‌اند، پرداخته شده است. واژگان کليدي: مراقبه، محاسبه، مشارطه